کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی : برنامه آموزشی وزارت بهداشت

کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی در برنامه آموزشی وزارت بهداشت:

عنوان رشته و مقطع به فارسی و انگلیسی: کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی  (Radiobiology & Radiation Protection (M.Sc

تعریف رشته:

رشته راديوبيولوژي و حفاظت پرتويي با كاربرد وسيع در زمينه زيست شناختي پرتويي و كاربردهاي اصول حفاظت در برابر پرتوها تعريف شده است.

تاريخچه رشته کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

پس از كشف پرتو ايكس و مواد پرتوزاي طبيعي در اواخر قرن نوزدهم و پيشرفت علوم هسته اي و ظاهر شدن اثرات مخرب بيولوژيك پرتويي آن و اثرات بالقوه مخرب اين پرتوها پس از انفجارات اتمي هيروشيما و ناكازاكي، فلسفه حفاظت پرتويي وارد مرحله نويني گرديد كه توسط سازمان ها و مجامع بين المللي با گسترش كاربرد منابع پرتوساز و پرتوزا در كليه جوانب علوم بشري و حوادث هسته اي نحوه كاربرد و عملكرد آن مورد توجه واقع گرديد و مقررات و قوانين در راستاي كاربرد درست و بجاي آن تدوين گرديد تا با كاهش پرتودهي و بكارگيري درست اينگونه منابع، اثرات مخرب آن به حداقل ممكن خود رسيده باشد. با نياز جامعه بشري به انرژي و كاهش منابع انرژي زاي فسيلي، كماكان توجه به اين منبع انرژي لايزال نياز به آشنائي با اثرات بيولوژيكي راديوايزوتوپ ها و كاربرد درست آن را متوجه متخصصين امر نموده است تا علوم راديوبيولوژي و حفاظت راديولوژيكي را بيش از پيش مورد توجه قرار دهند.

رسالت رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

رسالت رشته عبارت است از تربيت دانش آموختگاني كه بتوانند در ابعاد آموزشي، پژوهشي و خدماتي با همكاري ديگر رشته هاي مرتبط در پيشگيري از گسترش اثرات بيولوژيك پرتوها و كنترل كار با منابع پرتويي در كشور مثمر ثمر باشند.

چشم انداز رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

 با توجه به گسترش كاربرد علوم و فنآوري هسته اي در زمينه هاي مختلف از جمله توليد انرژي، پزشكي، صنعت، كشاورزي وساير زمينه هاي كاربردي كه خوشبختانه در كشور ايران به دليل وجود منابع غني و تجمع كاني هاي مختلف، بهره برداري از اين منابع بيشمار را روز به روز مهم تر جلوه مي دهد، و با عنايت به چشم انداز بيست ساله نظام جمهوري اسلامي ايران كه حضور ايران را در احزار زمينه هاي علمي و كاربردي، قدرتمند و جزو كشورهاي رده اول جهان مورد نظر دارد، استفاده از انرژي هسته اي ضروري و غير قابل انكار است. لذا با افزايش كاربرد بيشتر اين فنآوري در تمامي زمينه هاي صلح آميز، احتمال افزايش خطر بالقوه اثرات بيولوژيكي گسترش يافته و نياز به تربيت افراد كارآمد در علوم راديوبيولوژي و حفاظت پرتويي را مي طلبد. با توجه ويژه به اين رشته در برنامه ريزي هاي كلان كشور، در آينده نزديك شاهد جلوگيري از احتمال وقوع اثرات مخرب زيست پرتويي خواهيم بود.

شرايط و نحوه پذيرش دانشجو در رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

۱- داشتن شرايط عمومي ورود به دوره كارشناسي ارشد ناپيوسته طبق آئين نامه آموزشي مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته مصوب شوراي عالي برنامه ريزي.

۲- داشتن مدرك كارشناسي در رشته هاي تكنولوژي پرتوشناسي، زيست شناسي سلولي مولكولي، تكنولوژي پرتو درماني، تكنولوژي پزشكي هسته اي، فيزيك پزشكي و بيوفيزيك.

۳- شركت در آزمون ورودي و موفقيت در آن طبق ضوابط تعيين شده توسط دبيرخانه شوراي آموزش علوم پايه پزشكي، بهداشت و تخصصي مي باشد.

وظايف حرفه اي دانش آموختگان رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

۱- خدماتي:

الف- تهيه، بازبيني، اصلاح و تأييد برنامه هاي مانيتورينگ فردي و محيطي و بيولوژيك پرتوها، پيش بيني و انتخاب بهترين تجهيزات حفاظتي و مانيتورينك فردي مناسب با نياز نوع كاربرد پرتو.

ب‌- حل مسائل راديوبيولوژي و حفاظت پرتويي و مراقبت هاي فيزيكي و بهداشتي و پزشكي كاركنان مراكز كار با منابع پرتوساز و پرتوزاها و جلوگيري از احتمال وقوع حوادث و سوانح پرتويي در آن مراكز.

۲- پژوهشي:

الف- طراحي و اجراي پروژه هاي تحقيقاتي در خصوص موضوعات راديوبيولوژي و حفاظت پرتوي و ارائه راهكارهاي مناسب در راستاي كاهش اثرات مخرب پرتوگيري.

ب- ابداع، نوآوري و اختراع سيستم هاي حفاظتي جديد در جهت بهينه سازي كار با منابع پرتويي.

ج- بازبيني، اصلاح و تأييد دستورالعمل هاي حفاظت در برابر پرتوها و پژوهش و بررسي مطالعات راديوبيولوژي و اتخاذ روش هاي كاري مناسب در راستاي كاهش پرتوگيري هاي شخصي، تحقيق در راستاي يافتن راهكارهاي كاربردي و شناخت تجهيزات در بهينه سازي حفاظت پرتويي.

۳- آموزشي:

كمك در امر آموزش دروس عملي و نظري رشته راديوبيولوژي و حفاظت پرتويي در مراكز آموزشي و درماني و ايجاد زمينه ارتقاي سطح علمي كاركنان و كاربران مراكز آموزشي و درماني.

اهداف كلي رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی:

۱- دانش آموختگان اين رشته بايد قادر باشند نياز جامعه به امور كاربردي راديوبيولوژي و حفاظت پرتويي در كشور را بر طرف سازند.

۲- دانش آموختگان اين رشته بايد قادر باشند در زمينه هاي پژوهشي ذيربط مشاركت نمايند.

۳- دانش آموختگان اين رشته در زمينه هاي آموزش دانشگاهي و تكميل كادر كمك آموزشي مراكز ذيربط و ارتقاء سطح آگاهي پرسنل پرتو كار نسبت به شناخت كلي منابع پرتوساز و پرتوزاها موثر باشند.

۴- با راه اندازي اين رشته، دانش آموختگان بتوانند نيروي انساني در اين زمينه را برطرف نمايند.

رشته هاي مشابه رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی در خارج از كشور:

۱- دانشگاه فني جمهوري چك

۲- دانشگاه ژزف فورير فرانسه

۳- دانشگاه فني درس دن آلمان

۴- دانشگاه ميلان – ايتاليا

۵- دانشگاه توكيو – ژاپن

۶- دانشگاه ملي سئول – كره جنوبي

۷- دانشگاه سيامات مادريد – اسپانيا

۸- دانشگاه استهكلم – سوئد

۹- دانشگاه سوري – انگلستان

۱۰- كالج مركزي فلوريدا – ايالات متحده آمريكا

۱۱- دانشگاه جورج تاون – ايالات متحده آمريكا

۱۲- كالج شمالي نيومكزيكو – ايالات متحده آمريكا

۱۳- دانشگاه ايالتي اورگان – ايالات متحده آمريكا

۱۴- كالج فني ايالت تگزاس – ايالات متحده آمريكا

۱۵- دانشگاه لوول ماساچوست – ايالات متحده آمريكا

منبع: دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران